Zapewne wiele osób doświadczyło w pracy sytuacji stresowych. Jeśli jednak nie jest to zjawisko częste, wówczas nie stanowi większego problemu. Ale codzienny i nasilający się stres powodowany negatywnym zachowaniem przełożonego czy innego pracownika, może być oznaką mobbingu. Zwłaszcza gdy prowadzi do uszczerbku na zdrowiu.
Prawne ujęcie mobbingu
Zgodnie z art. 94 § 2 Kodeksu pracy mobbing to skierowane przeciwko pracownikowi regularnie prowadzone działania o charakterze długotrwałym, które polegają na nękaniu, zastraszaniu, a nawet poniżaniu. Bardzo często mobbing prowadzi do izolacji pracownika, który najpierw stopniowo zostaje wykluczany, a w ostateczności wyeliminowany z zespołu współpracowników. W efekcie u osoby pojawia się uczucie poniżenia i ośmieszenia, jak również poczucie zaniżonej przydatności zawodowej.
Aby jednoznacznie, a przede wszystkim obiektywnie móc stwierdzić wystąpienie mobbingu, równocześnie muszą zaistnieć wszystkie cechy tego zjawiska wymienione w Kodeksie pracy. Zgodnie z przepisami prawa nie może zostać uznane za mobbing zdarzenie jednorazowe i krótkotrwałe. Konieczne jest wykazanie uporczywego charakteru działań, jak również ich wpływu na stan psychiczny oraz fizyczny osoby poszkodowanej.
Przejawy mobbingu
Mobberem może być zarówno sam pracodawca, jak też przełożony – kierownik lub menadżer. Zdarza się również, że negatywny stosunek względem pracownika wykazuje inny pracownik. Bez względu jednak na to, kto przejawia takie zachowanie, odpowiedzialność zawsze ponosi pracodawca, który jest prawnie zobowiązany do przeciwdziałania jakimkolwiek oznakom dyskryminacji pracowników.
Na mobbing należy reagować natychmiast. Ważna jest zdecydowana postawa zarówno ze strony osoby poszkodowanej, jak też środowiska. O zaistniałej sytuacji powinny zostać poinformowane osoby przełożone. Jeśli jednak one odpowiadają za stan rzeczy lub dają przyzwolenie, pracownik może zgłosić problem do Państwowej Inspekcji Pracy, gdzie na podstawie pozyskanych informacji zostanie stwierdzone prawdopodobieństwo wystąpienia mobbingu. Jeśli w PIP tego rodzaju działania zostaną potwierdzone, pracownik może wystąpić na drogę sądową.
Postępowanie sądowe
Postępowanie cywilne w sprawie mobbingu polega na udowodnieniu przez osobę poszkodowaną zaistnienia tego zjawiska. Wymaga to przedstawienia dowodów potwierdzających zarówno nękanie, jak też tego konsekwencje. Konieczne jest więc wykazanie, że mobbing doprowadził do uszczerbku na zdrowiu, co wymaga zwykle przedłożenia odpowiednich zaświadczeń od lekarzy specjalistów. W przypadku potwierdzenia zarzutu, pracownik ma prawo do zadośćuczynienia. Jeśli dodatkowo mobbing doprowadził do utraty pracy, pozywającemu przysługuje odszkodowanie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za wykonywaną pracę. Kwestie te szczegółowo regulują przepisy Kodeksu cywilnego.
